Ton Kooren
Havenman van het jaar 1999
President-directeur Kotug International Harbour Towage Services
A.M. Kooren, directeur-eigenaar van sleepdienst Adriaan Kooren B.V., beter bekend onder de naam Kotug, werd benoemd tot Havenman van het Jaar 1999 voor zijn baanbrekende werk in de sleepvaart. Hij had al naam gemaakt als de man die sleepvaartmonopolies in de havens van Rotterdam en Hamburg wist te breken. Maar in 1999 verraste hij de vakwereld met een volledig nieuw, zelf uitgedacht concept, de Rotortug, een sleepboot met drie schroeven in een driehoeksopstelling. Met deze krachtige en wendbare boot slaagde hij erin om ook in Bremerhaven contracten voor havensleepdiensten af te sluiten.
DE VADER VAN DE ’TUGNOLOGY’
Het slepen zit Ton Kooren in het bloed: zowel zijn vader als zijn grootvader was actief in het sleepbedrijf. Zijn zoon Ard-Jan, die op 2 augustus 2002 de leiding van Kotug overnam, zet die traditie voort. Na jaren te hebben gewerkt als hoofd technische dienst in het bedrijf van zijn vader, sleepdienst Adriaan Kooren, begon Ton Kooren in 1977 voor zichzelf. In 1986 nam hij het sleepbedrijf van zijn vader erbij over. Omdat omstreeks die tijd de traditionele markt waarop sleepdienst Adriaan Kooren actief was, de natte aannemerij, was ingestort, besloot hij zich te gaan bezighouden met het assisteren van zeeschepen in de haven van Rotterdam. Voor dat werk wist Kooren in de Verenigde Staten zes nog bijna nieuwe tractor-sleepboten op de kop te tikken. Dankzij hun vermogen en manoeuvreer-eigenschappen had Kooren voor het slepen van een zeeschip slechts een of twee sleepboten nodig. Rederij Sea-Land, al geruime tijd op zoek naar een alternatief voor de dure Rotterdamse sleepbootassistentie, ging graag met Kotug in zee en op 13 januari 1988 kon Kooren zijn eerste schip de Waterweg binnenslepen. Daarmee was het monopolie van Smit Internationale in de Rotterdamse haven gebroken. De sociale onrust die dit in de haven teweegbracht, ontmoedigde Kooren niet: in 1996 bond hij in Hamburg met succes de strijd aan met het plaatselijke sleepbotenkartel. In 1999 volgde Bremerhaven, eveneens in concurrentie met de lokale sleepdiensten.
De Rotortug ligt aan de basis van de succesvolle start van Kotug in Bremerhaven. Het is een sleepboot met drie in plaats van de tot dan gebruikelijke twee azimuth voorstuwingsunits. Ton Kooren kreeg daarvoor het idee in 1996 naar aanleiding van een aanbieding die hij had gedaan voor sleepdiensten in het Zuid-Engelse Milford Haven. Voor dat werk zou een zeewaardige en zeer goed manoeuvreerbare sleepboot nodig zijn. Hij bedacht daarvoor een boot met een extra schroefunit op de plaats waar bij de tractor-sleepboten de scheg zit. Milford Haven kreeg Kooren niet, maar wel kon hij aan de slag in Hamburg, waar hij in korte tijd een aanzienlijk marktaandeel wist te veroveren. Klanten lieten blijken Kotug ook in Bremerhaven te willen hebben. Met name bij het aanlopen van autoschepen waren daar voor de passage van sluizen en bruggen drie, maar meestal vier, sleepboten nodig. Kooren kon het dankzij zijn sterke en wendbare boten met minder doen. Nadat hij op 1 januari 1999 in Bremerhaven met andere schepen was gestart, kon hij daar enkele weken later de eerste Rotortugs in bedrijf stellen: de RT Pioneer, de RT Innovation en de RT Spirit. Een vierde zusterschip, de RT Magic, werd enkele maanden later in Rotterdam in bedrijf gesteld. Deze sleepboot werd als ’Schip van het Jaar’ bekroond door de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied. ’Tugnology’ noemt Ton Kooren zijn uitvinderswerk. Sinds zijn afscheid als president van Kotug houdt hij zich bezig met de verdere ontwikkeling en marketing van de Rotortug via zijn nieuwe onderneming Kooren Shipbuilding and Trading B.V. (WvH)